به بهانه فرارسیدن ۱۲ آذر؛ روز جهانی افراد دارای معلولیت
هر سال جهان همزمان با فرارسیدن سوم دسامبر(۱۲ آذر) روز جهانی "افراد دارای معلولیت" را گرامی میدارد؛ روزی که یادآوری میکند بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان با نوعی معلولیت زندگی میکنند و در کشور ما نیز جمعیت قابل توجهی از هموطنانمان با چالشهای متفاوت جسمی، حسی و ذهنی دستوپنجه نرم میکنند.
*پیشینه تاریخی*
روز جهانی "افراد دارای معلولیت"، که امروزه به عنوان روز جهانی افراد کمتوان نیز شناخته میشود، فرصتی برای افزایش آگاهی عمومی درباره مسائل کمتوانی، ترویج حقوق افراد مبتلا و تأکید بر مشارکت کامل آنها در جامعه است.
تاریخچه و نامگذاری این روز به مصوبه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۲ (۱۳۷۱) برمیگردد که این روز را به طور رسمی اعلام کرد. قبل از آن، سال ۱۹۸۱ به عنوان "سال جهانی معلولان" نامگذاری شده بود تا توجه جهانی را به نیازهای این گروه جلب کند.
تا سال ۲۰۰۷ این روز به "روز جهانی معلولان" معروف بود، اما بر اساس کنوانسیون سازمان ملل (CRPD)، از اصطلاح "افراد دارای معلولیت" به جای معلولان استفاده میشود تا بر جنبههای انسانی و حقوقمحور آنها تأکید شود.
هدف اصلی این روز افزایش درک جامعه از چالشهای این افراد مانند دسترسی به آموزش، اشتغال و خدمات بهداشتی است.
*کمتوانی بینایی*
در این میان معلولیتهای بینایی جایگاه ویژهای دارد. طبق آخرین آمار سازمان جهانی بهداشت بیش از دو میلیارد نفر در جهان نوعی اختلال بینایی دارند.
حداقل یک میلیارد مورد از این اختلالات قابل پیشگیری یا هنوز درمان نشدهاند.
بر اساس آمارهای منتشر شده در کشورمان نیز حدود ۸۰۰ هزار نفر نابینا یا دچار کمبینایی شدید هستند و میلیونها نفر دیگر با مشکلات قابل توجه بینایی زندگی میکنند.
این اعداد فقط آمار نیستند؛ پشت هر کدام، انسانی است با آرزوها، استعدادها و مطالبه حق برابر برای زندگی شرافتمندانه.
*نقش پررنگ چشمپزشکان*
چشمپزشکان همواره در خط مقدم پیشگیری و درمان بسیاری از این معلولیتها ایستادهاند. آنها با غربالگری بهموقع رتینوپاتی نوزادان نارس؛ تشخیص و درمان آبمروارید مادرزادی در اطفال؛ کنترل قند خون و فشار خون برای جلوگیری از رتینوپاتی دیابتی و گلوکوم؛ جراحیهای پیشرفته قرنیه، شبکیه و … سالانه از نابینایی هزاران نفر جلوگیری میکنند.
اما کار آنها فقط در اتاق عمل و مطب تمام نمیشود. جامعه چشمپزشکی ایران با آگاهی دادن به بیماران و همراهان آنها به آموزش عمومی درباره اهمیت معاینه دورهای چشم کمک شایانی میکند.
همچنین ترویج غربالگریهای دانشآموزی و پیشدبستانی؛ همکاری با سازمان بهزیستی و آموزشوپرورش برای توانبخشی کمبینایان؛ حمایت از پژوهش در زمینه فناوریهای کمکبینایی و مهمتر از همه تغییر نگاه جامعه به افراد دارای معلولیت بینایی؛ از «ترحم» به «احترام و فرصت برابر» از جمله اقداماتی است که جامعه چشمپزشکی برای کمک به کمتوانان چشمی میکند.
در روز جهانی معلولان، انجمن چشمپزشکی ایران و نیز انجمن علمی چشمپزشکی ایران بار دیگر تاکید میکنند که چشمپزشکی فقط علم درمان نیست؛ چشمپزشکی یعنی دانش روشن نگه داشتن چراغ امید در چشمان میلیونها انسان.
به امید روزی که هیچ کودکی به خاطر یک معاینه دیرهنگام، هیچ بزرگسالی به خاطر یک بیماری قابل کنترل و هیچ سالمندی به خاطر کمبود آگاهی، نور چشمش را از دست ندهد.
ما میتوانیم دنیای روشنتری بسازیم؛ یکی یکی، چشم به چشم.