تفاهم‌نامه همکاری میان دو انجمن؛ نماد وحدت و بلوغ حرفه‌ای
رئیس انجمن چشم‌پزشکی استان کرمانشاه امضای تفاهم‌نامه همکاری میان انجمن چشم پزشکی ایران و انجمن علمی چشم پزشکی ایران را نمادی از بلوغ حرفه‌ای و سرمایه اجتماعی جامعه چشم پزشکی ایران توصیف کرد.
دکتر حمید آریایی تبار با تأکید بر ظرفیت این تفاهم‌نامه برای هم‌افزایی علمی و حل مسائل صنفی، آن را گامی بنیادین در مسیر وفاق و پیشرفت دانست و با اشاره بر ضرورت وحدت جامعه چشم پزشکی به عنوان یک خانواده علمی اظهار داشت: رفع کدورت‌های پیشین با میانجی‌گری پیشکسوتان فرهیخته، گواهی بر بلوغ حرفه‌ای ماست. در بستری که کشور با چالش‌های اقتصادی و تحریم‌ها روبه‌روست، طبیعی است که بخشی از این فشارها بر دوش همکاران ما نیز سنگینی کند؛ از این رو اختلافات درون‌خانوادگی باید با خردمندی، به دور از جنجال رسانه‌ای و ارجاع شتاب‌زده به مراجع بیرونی، تدبیر و حل‌وفصل شود.
وی با استناد به تجربیات کشورهای پیشرو همچون ایالات متحده آمریکا افزود: تکثر نهادهای حرفه‌ای در زمینه چشم پزشکی، هنگامی که زیر چتر مرجعیت علمی و در چهارچوب رقابت سالم سامان یابد، نه تنها تفرقه‌آفرین نیست که به هم‌افزایی و حل کارآمدتر مسائل می‌انجامد. کما اینکه در بسیاری کشورها چندین انجمن وجود دارد و این موضوع به خودی خود نه تنها مشکل‌ساز نیست بلکه با مکانیزم رقابت، تحول آفرین خواهد بود. این تفاهم‌نامه که شامل بازگشت به ساختمان مشترک به عنوان خانه چشم پزشکان کشور و همکاری در برگزاری کنگره‌هاست، نمونه‌ای برجسته از این رویکرد است.
رئیس انجمن چشم‌پزشکی استان کرمانشاه، در تبیین چالش‌های تحقق مطالبات صنفی خاطرنشان کرد: مشکلات عدیده‌ای پیش روی فارغ‌التحصیلان و چشم پزشکان جوان وجود دارد که نیازمند توجه عاجل و برنامه‌ریزی دقیق برای اصلاح در دراز مدت است، ولی شماری از سوء تفاهم‌ها ریشه در این موضوع دارد که برخی همکاران جوان تصور می‌کنند مسیر دستیابی به مطالبات، کوتاه، سهل‌الوصول و به سادگی دست یافتنی است. همچنین می‌پندارند متولیان انجمن چشم پزشکی در گذشته اقدامات جدی برای رفع مشکلات انجام نداده‌اند، حال آنکه با مشاهده واقعیات مشابه در رشته‌های دیگر به سادگی به این نتیجه می‌رسیم که در زمین واقعیت کشور ما عبور از مراحل قانون‌گذاری، اجرا و نظارت، نیازمند صبر راهبردی، پیگیری پیوسته و درک عمیق سازوکارهای حقوقی و مضافاً لابیگری اخلاق‌مدار و جدی است؛ در مواردی نیز ممکن است علیرغم پیگیری‌های جدی نتیجه مطلوب و دلخواه حاصل نشود یا اینکه کسب نتیجه دلخواه مستلزم اصطکاکی بسیار هزینه‌آور برای جامعه چشم پزشکی ایران باشد. بنابراین در این عرصه علاوه بر مسئولیت پذیری عملی از سوی تک‌تک چشم پزشکان کشور _ که همیشه چندان سهل‌الوصول نیست_ در کنار نقش اساتید پیشکسوت با انگیزه و با تجربه، شبکه ارتباطی گسترده و قدرت اقناع مسئولینی که گاه روی خوش یا دیدگاه مثبتی نسبت به جامعه پزشکی و بالطبع چشم پزشکی ندارند، بی‌همتاست. این منتخبین به واقع می‌توانند و باید راهنما و تکیه‌گاه چشم‌پزشکان جوان باشند تا انرژی پویا و امید نسل نو در مسیری سازنده هدایت شود.
دکتر آریایی‌تبار با تأکید بر اینکه بخشی از سوءتفاهم‌های موجود، ریشه در تصور اعمال تصمیم‌گیری‌های یک‌طرفه دارد، تأکید کرد: برای پیشگیری و اصلاح این ذهنیت‌ها، توجه جدی به پیگیری روندهای دموکراتیک امری ضروری است. در این مورد فراخوان ملی برای گزینش نمایندگان استانی و منطقه‌ای، متناسب با شمار چشم پزشکان هر استان یا شهرهای بزرگ، به شیوه‌ای دموکراتیک بسیار کارگشا خواهد بود. البته نمایندگان جامعه چشم پزشکی هر استان نیز باید در کنار عضویت قانونی، همزمان متعهد به حضور منظم در جلسات، پیگیری پرونده‌ها و گزارش‌دهی دوره‌ای شوند و این کار نقشی بسیار ارزشمند در برطرف کردن سوء تفاهم‌ها خواهد داشت. البته لازم است برای این اعضا بایدها و نبایدها و اقدامات ضروری هم تعیین و تبیین شود.
وی تأکید کرد : در این راستا غیبت‌های مکرر در جلسات و یا عدم پیگیری خواست‌ها و مطالبات جامعه چشم پزشکی ایران باید به سلب مسئولیت از فرد منتخب بینجامد. همچنین، انتشار منظم صورت‌جلسه‌ها، تصمیم‌ها و شاخص‌های عملکرد یکایک اعضا و در نهایت کل مجموعه برای دسترسی عموم همکاران الزامی است.
ارائه چنین سازوکاری به هر شکل تصور غیر دموکراتیک بودن نهادهای برخاسته از جامعه چشم پزشکی ایران را به صورت خود به خودی منتفی می‌‌کند و توجه انجمن چشم پزشکی ایران به گزینه‌های دموکراتیک و گزینش اعضا بر این مبنا راهکار ریشه‌ای حل اختلافات است.
وی افزود: مورد بسیار مهم برای پیشگیری از سوء تفاهم‌ها و حل و فصل آبرومند و منطقی اختلافات در جامعه بزرگ چشم پزشکی ایران برای اکنون و آینده دراز مدت، تشکیل هیأتی تحت عنوان «هیأت حل اختلاف» متشکل از اساتید مورد اعتماد این جامعه است که می‌توان از آن به عنوان «مجمع بزرگان» نام برد و انتخاب آنان بر اساس سوابق پیشین به عنوان مرجع حل اختلاف‌های داخلی و پاسدار اخلاق حرفه‌ای در موارد اختلاف، می‌تواند وفاق را در شرایط دشوار هموار و استوار سازد.
به یقین این مرجع در اختلافات احتمالی آینده اعم از اینکه اختلاف بین نهادهای علمی یا سایر مشکلات احتمالی در شرایط پیچیده کنونی باشد، می‌تواند به عنوان مرجعی قابل اعتماد و مورد وثوق و در کل به عنوان ستون تعادل این جامعه بزرگ عمل کند و همه تشکل‌ها و افراد نیز تمکین خود را به آرای «مجمع بزرگان» به‌عنوان مشاور بی‌طرف و مورد وثوق اعلام نمایند. اعضای این مجمع می‌تواند به صورت چند سال یک بار انتخاب و نقش مشورتی داشته باشند و به این ترتیب در موضوعات مورد اختلافات نیاز به مراجعه به آرای عمومی وجود ندارد، مگر در موارد بسیار جدی و حساس که در این صورت ناگزیر بایستی به آرای عمومی و نظر اکثریت مراجعه و تمکین کرد.
وی همچنین یکی از آفات رایج را پذیرش مسئولیت بدون حضور مؤثر برشمرد و تصریح کرد: این پدیده به فرسودگی نیروی محدود اعضای فعال و کند شدن امور منجر می‌شود. فرهنگ سازمانی ما باید بر پایه حرمت رأی، مسئولیت‌پذیری، همدلی و پشتیبانی عملی از منتخبین بنا شود، همانند آن‌چه در صنوف موفق دیگر به لحاظ حفظ منافع و حقوق (همانند جامعه اپتومتری) به چشم می‌خورد.
دکتر آریایی‌تبار بر تفکیک وظایف و رقابت سازنده میان دو انجمن و پرهیز از موازی کاری نیز تأکید کرد و گفت: بجز موضوع کنگره‌ها که تکثر غیر ضروری آن می‌تواند آسیب اقتصادی به بدنه صنف وارد آورد، تقسیم کار روشن برای پیگیری اهداف، مطالبات و خدمات حرفه‌ای ضروری است. شاخص‌های سنجش‌پذیر همچون پیشبرد پرونده‌ها، تسهیل دریافت مجوزها، آموزش مداوم، تأمین تجهیزات و اتخاذ به موقع تصمیمات حساس و سرنوشت ساز همانند تعداد مراکز آموزش دستیاری و میزان پذیرش در رشته‌های دستیاری و فلوشیپی باید مبنای ارزیابی منصفانه قرار گیرد تا رقابت سالم، خدمت‌رسانی برتر به اعضا و جامعه ایران را به ارمغان آورد.
وی همچنین به اولویت‌های عاجل صنفی اشاره کرد و بیان داشت: این اولویت‌ها شامل موارد زیر است: بازگرداندن حق قانونی ساخت و تحویل عینک در مطب‌ها با الگوگیری از تجربیات جهانی و چهارچوب‌های ایمنی، تنظیم علمی ظرفیت تربیت دستیاران و رزیدنت‌ها بر پایه نیازسنجی ملی و توازن عرضه و تقاضا مطابق استانداردهای پیشرفته سایر کشورها، بسته‌های حمایتی هدفمند برای چشم‌پزشکان جوان همچون تسهیلات مالی کم هزینه، برگزاری دوره‌های مهارتی و مشوق‌های استقرار در مناطق محروم، تخصیص شفاف ارز ارزان قیمت و تهیه اقلام مصرفی به‌ویژه لنزهای با کیفیت برای مراکز بیمارستانی، کلینیکی و درمانگاهی با رعایت اولویت‌ها، توجه به مناطق کم برخوردار، وضع مقررات بسیار جدی و الزام‌آور و البته بازدارنده در عمل علیه دامپینگ در بازار خدمات و تجهیزات که به استثمار متخصصان می‌انجامد، سامان‌دهی خرید و فروش تجهیزات دست‌دوم از طریق سامانه ملی برای ثبت، ارزیابی، قیمت‌گذاری عادلانه و ضمانت خدمات و تأسیس مرکز مشترک برای تعمیرات، نگهداشت و کالیبراسیون تجهیزات به منظور دسترسی استاندارد و کم‌هزینه برای کلیه اعضا به صورت یکسان.
این موارد باید با اتحاد بیشتر و همدلی دو انجمن پیگیری شود.
دکتر آریایی‌تبار برگزاری کنگره مشترک را نیز فرصتی برای هم‌افزایی قلمداد کرد و اظهار داشت سی و چهارمین کنگره، با دو دبیر علمی و دو دبیر اجرایی مشترک در مهرماه می‌تواند مجرایی برای پیشرفت علمی، ارتقای خدمات به بیماران و توسعه ظرفیت‌های ملی باشد.
وی با تأکید بر لزوم رعایت اصول وحدت افزود: رعایت دموکراسی، توجه به حرمت اعضای هر دو نهاد، احترام به آرای همکاران، پرهیز از رفتارهای تفرقه‌افکن و تکیه بر افکار عمومی صنف، برخاسته از رأی اکثریت باید راهبرد پایدار برای نیل به اهداف بلندمدت باشد.
همه ما باید توجه داشته باشیم مسائل امروز یک‌شبه پدید نیامده‌اند، اما با مشارکت فعال اعضا، خرد پیشکسوتان و عزم نسل جوان، می‌توانیم آینده‌ای روشن‌تر و حرفه‌ای‌تر برای جامعه چشم‌پزشکی ایران ترسیم کنیم.